تالک چیست؟

تالک یک کانی سیلیکات منیزیم آبدار با ترکیب شیمیایی Mg3Si4O10(OH)2 است. اگرچه ترکیب شیمیایی تالک معمولاً نزدیک به این فرمول کلی می ماند اما برخی جانشینی ها نیز به وقوع می پیوندد. مقداری اندک از Al یا Ti می توانند جانشین Si شوند، مقداری اندک از Fe ، Mn و Al می توانند جانشین Mg شوند؛ و مقادیری بسیار اندک از Ca می تواند جانشین Mg شود. زمانیکه مقادیر زیادی از Feجانشین Mg شود، کانی تحت عنوان مینه سوتائیت (minnesotaite) شناخته می شود. زمانیکه مقادیر زیادی از Al جانشین Mg شود، کانی تحت عنوان پیروفیلیت (pyrophyllite) شناخته می شود.
تالک معمولاً سبز، سفید، خاکستری، قهوه ای یا بی رنگ است. تالک کانی ای نیمه شفاف با جلایی مرواریدی است. تالک نرم ترین کانی شناخته شده و سختی یک را در جدول سختی موس به آن اختصاص می دهند.
تالک یک کانی مونوکلینیک با ساختاری صفحه ای مشابه میکاست. تالک رخ کامل دارد که در امتداد صفحات مابین ورقه های با پیوندهای ضعیف ایجاد می گردد . این ورقه ها بوسیله پیوند واندروالسی کنارهم نگه داشته می شوند که به آنها اجازه می دهد تا آزادانه روی یکدیگربلغزند. این قضیه سبب نرمی زیاد تالک، لمس صابونی، گریسی آن و ارزشش به عنوان یک روانکننده دمای بالا می گردد.
خصوصیات فیزیکی تالک
رنگ سبز، سفید، خاکستری، قهوه ای، بی رنگ
رنگ خاکه سفید تا سبز مات
جلا مرواریدی
شفافیت نیمه شفاف
رخ کامل
سختی یک
وزن مخصوص 2.8 تا 2.7
ویژگی های منحصر به فرد لمس، رنگ، نرمی، رخ
سیستم بلورین مونوکلینیک

تالک یک کانی فیلوسیلیکات است که به صفحات نازکی تقسیم می شود. این صفحات تنها بوسیله پیوند واندوالسی کناریکدیگر نگه داشته می شوند که به این صفحات اجازه می دهد تا آزادانه روی یکدیگر بلغزند. همین ویژگی است که مسئول نرمی زیاد تالک ، لمس گریسی تا صابونی آن و ارزشش به عنوان یک روانکننده دمای بالا می باشد.
تالک در کجاها تولید می گردد؟
تولید تالک در سال 2011 همچنان به دلیل رکود اقتصاد جهانی پائین بود. در اغلب کشورها تولید سال 2011 تقریباً مشابه با تولید سال2010 بود. چین، کره جنوبی، هندوستان، ایالات متحده، فنلاند، برزیل، فرانسه و ژاپن پیشگامان تولید تالک بودند.
ایالات متحده در تولید اغلب انواع تالک های بکاررفته در ساخت (manufacturing)، خودکفاست. تولید سال 2011 در حدود 615 هزار تن با ارزشی برابر با 20 میلیون دلار تخمین زده شد. سه شرکت در ایالات متحده تقریباً صد درصد تولید را در اختیار خود دارند.
تالک به عنوان فیلتر، پوشش، رنگدانه، عامل گردگیر و حجم دهنده در پلاستیکها، سرامیک ها، رنگ ، کاغذ، لوازم آرایشی، پوشش های سقف، لاستیک و بسیاری محصولات دیگر بکار گرفته می شود. داده ها از سازمان زمین شناسی ایالات متحده
تالک چگونه شکل می گیرد؟
تالک کانی ای است که اغلب در سنگ های دگرگونی مرزهای صفحات همگرا (convergent plate boundaries) یافت می گردد. این کانی بواسطه حداقل دو فرآیند شکل می گیرد. اغلب نهشته های عظیم تالک در ایالات متحده زمانی شکل می گیرند که آب های داغ حامل منیزیم و سیلیس (silica) با مرمرهای دولومیتی (dolomitic marbles) واکنش می دهند. فرآیند دوم شکل گیری تالک زمانی شکل می گیرد که سیالات داغ و فعال شیمیایی، سنگ هایی مانند دونیت و سرپانتینت را به تالک آلتره می نمایند.
اغلب کانسارهای تالک در ایالات متحده در سنگ های متامورفیک در سمت شرقی کوهستان های آپالاش و در سنگ های دگرگونی شده در نواحی همگرای (convergent terranes) واشینگتن، آیداهو، مونتانا، کالیفرنیا، نِوادا و نیومکزیکو واقع شده اند. نهشته های تالک در تگزاس نیز یافت می گردند.

سنگی که تحت عنوان “سنگ صابون” شناخته می شود، گونه ای توده ای از تالک با مقادیر مختلفی از کانی هایی مانند میکا، کلریت، آمفیبولیت ها و پیروکسن ها می باشد. سنگ صابون، سنگی است نرم که کارکردن روی آن آسان بوده و این امر سبب می شود که تالک در گستره ای از سنگ های برش خورده و مجسمه سازی بکار گرفته شود. این سنگ برای ساختن روکش کابینت ها، پنل های الکترونیکی، دیواره های آتشدان ها ، مجسمه های کوچک، پیکرتراشی و موارد بسیاردیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
استخراج و فرآوری تالک
اکثر تالک در ایالات متحده از معادن روباز یعنی جایی که در آنها سنگ ها طی عملیات معدنکاری حفاری، منفجر، و تاحدی خرد می شوند، تولید می گردد. کانه هایی با بالاترین عیار بواسطه استخراج انتخابی (selective mining) و عملیات دانه بندی (sorting operations) تولید می گرددد.
حین فرآیند استخراج برای اجتناب از آلوده شدن تالک با دیگر سنگ ها، مراقبت بسیاری انجام می پذیرد. این مواد می توانند تاثیری منفی روی رنگ محصول داشته باشند. آلودگی می تواند ذرات سخت را به تالک بیافزاید که سبب بروز مشکلات در جاهایی که خصوصیات نرمی یا رونکاری تالک مورد نیاز است، گردند .
سنگ تقریباً خرد شده، از معدن به آسیاب یعنی جایی که کاهش بیشتر ذرات در آن انجام می پذیرد، حمل می گردد. ناخالصی ها گهگاهی بوسیله شناورسازی با کف سازها (froth flotation) یا فرآیندهای مکانیکی حذف می گردند. این آسیاب، تالک خرد شده یا ریزآسیاب شده ای (finely-ground) را تولید می نماید که خواسته های مشتریان را از نظر اندازه ذرات، میزان تابناکی رنگ (brightness)، ترکیب و دیگر خصوصیات را برآورده می سازد.

تالک سنگی دگرگونی است که همواره شیستوزیته آشکاری (foliation: فولیاسیون یا جهت یافتگی صفحه ای ) نشان می دهد
کاربردهای تالک
با اینکه اغلب افراد محصولات ساخته شده از تالک را هر روز استفاده می نمایند اما تشخیص نمی دهند که تالک در آن محصول وجود دارد و یا اینکه نقشی ویژه در آن بازی می کند.
تالک در پلاستیک
در سال 2012 در حدود 26 درصد از تالک مصرف شده در ایالات متحده جهت ساختن پلاستیک بکارگرفته شد. که این تالک عمدتاً به عنوان پرکننده مورد استفاده قرار گرفت. شکل ورقه ورقه ای ذرات تالک می تواند سفتی (stiffness) محصولاتی مانند پلی پروپیلن (polypropylene)، وینیل، پلی اتیلن، نایلون و پلی استر را افزایش دهد. همچنین می تواند مقاومت حرارتی این محصولات را افزایش داده، از جمع شدگی (shrinkage) آنها بکاهد. در فرآیند ساخت، جایی که پلاستیک، روزن رانی (Extrode: عبور دادن فلز يا پلاستيك داغ از يك سوراخ شكل دار براى ساختن الياف و سيم و غيره) می شود، سختی بسیار پائین تالک سایش کمتری به نسبت کانی های پرکننده سخت تر، در تجهیزات ایجاد می نماید.
تالک در سرامیک
در ایالات متحده در سال 2011 در حدود 17 درصد از تالک مصرف شده در ساختن سرامیک ها مانند تجهیزات حمام، کاشی های سرامیکی، ظروف سفالی و ظروف غذاخوری بکار گرفته شد. زمانی که تالک به عنوان پرکننده در سرامیک بکار می رود، می تواند خصوصیت آتش خوری از گرین وِر (greenware: اولین مرحله از 5 مرحله خاک رس از خامی تا محصول نهایی) و استحکام محصول نهایی را بهبود ببخشد.
تالک در رنگ
اغلب رنگ ها سوسپانسیونی از ذرات کانی ها در مایع می باشند. بخش مایع رنگ، کاربرد آنرا تسهیل می نماید اما پس از بخار شدن مایع، ذرات کانی ها روی دیوار باقی می مانند. تالک به عنوان یک حجم دهنده و پرکننده در رنگ استفاده می شود. شکل ورقه ورقه ای ذرات تالک سوسپانسیون جامدات در قوطی را بهبود بخشیده و به چسبندگی رنگ مایع به دیوار بدون شکم کردگی (sagging) کمک می نماید.
تالک پودرشده، رنگی سفید بسیار براق دارد که از آن پرکننده ای بسیار عالی در رنگ های نقاشی می سازد زیرا که بطورهمزمان به عنوان سفید کننده و براق کننده رنگ عمل می نماید. سختی پائین تالک به این دلیل ارزشمند است که به سبب سایش کمتر، خرابی کمتری در نازل اسپری و دیگر تجهیزات نقاشی ایجاد می نماید. در سال 2011 در حدود 16 درصد از تالک مصرف شده در ایالات متحده بکار جهت تولید رنگ بکار گرفته شد.
تالک در کاغذ
اکثر کاغذها از خمیری از الیاف ارگانیک ساخته می شوند. این خمیر از چوب، تکه پارچه های کهنه و دیگرمواد ارگانیک ساخته می شود. مواد معدنی ریز آسیاب شده، به خمیر اضافه می گردند تا به عنوان یک پرکننده کارکنند. زمانیکه خمیر به شکل ورقه های نازک لول شد، مواد معدنی فضای مابین الیاف خمیر را پرنموده در نتیجه کاغذی با سطح بسیار نرم تر برای نوشتن را ایجاد می نمایند. تالک به عنوان پرکننده های کانیایی می تواند ماتی (opacity) را کاهش داده ، براقیت و سپیدی (whiteness) کاغذ را بهبود ببخشد. تالک همچنین می تواند قابلیت جذب جوهر کاغذ را افزایش دهد. در سال 2011، صنایع کاغذسازی در حدود 16 درصد از تالک بکاررفته شده در ایالات متحده را مصرف نمودند.
تالک در مواد آرایشی و مواد ضد تعریق
تالک به شکل پودر، اساس بسیاری از محصولات آرایشی است. ریز ورقه های نازک پودر تالک به راحتی به پوست چسبیده و به آسانی از روی آن شسته می شوند. نرمی تالک اجازه می دهد تا بتوان آنرا بدون ایجاد خراش روی پوست مالیده و پاک نمود.
تالک همچنین قابلیت جذب روغن ها و عرق تولید شده بوسیله پوست انسان را دارد. توانایی تالک در جذب رطوبت، جذب بو، چسبیدن به پوست، کارکرد به عنوان ماده ای روانکننده و ایجاد اثر قابض در تماس با پوست انسان ، آنرا مبدل به جزئی مهم در بسیاری از مواد ضد تعرق می گرداند. در سال 2011 در حدود 7 درصد از تالک مصرف شده در ایالات متحده به تولید مواد آرایشی و ضد تعریق اختصاص یافت.
تالک و آزبست در برخی از سنگ های دگرگونی معمولاً در مجاورت یکدیگرایجاد می گردند. نتیجه مطالعاتی که در دهه 1960 و 70 میلادی انتشار یافت، نگرانی هایی را در خصوص بهداشتی بودن کاربرد تالک حاوی آزبست در برخی از محصولات آرایشی را بوجود آورد.
اما اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده (FDA) بیان می دارد که “این مطالعات نه به طور دقیق ارتباطی را نشان می دهند و نه بیان می دارند که اگر چنین ارتباطی هست چه فاکتورهای ریسکی ممکن است وجود داشته باشند”. با ملاحظه قرار دادن این نگرانی ها، امروزه سایت های معدنکاری، کانه های تالک را به دقت انتخاب و فرآوری می نماید تا از حضور آزبست در تالک اختصاص داده شده برای کاربرد در صنعت مواد آرایشی اجتناب ورزند.
تالک در مواد پوشش بام
تالک به مواد آسفالتی بکاررفته در پوشش های بام اضافه می گردد تا اینکه مقاومت آنها را در برابر هوازدگی بیافزاید. همچنین پودر تالک برای ممانعت از بیرون زدگی، روی سطح پوشش های ورقه ای بام (roll roofing) و توفال های بام (shingles) پاشیده می شود. در سال 2011 در حدود 6 درصد از تالک مصرف شده در ایالات متحده برای ساخت مواد پوشش سقف بکار گرفته شد.

تالکی ورقه ورقه شده (Foliated) سیاه رنگ که شکلی توده ای دارد اما به صورت ورقه های باریک، منعطف و غیر الاستیک و بیرنگ جدا می گردد.
سنگ برش خورده
سنگی که تحت نام “سنگ صابون” شناخته می شود گونه ای توده ای از تالک با مقادیری مختلفی از دیگر کانی ها مانند میکاها، کلریت، آمفیبولیت ها و پیروکسن ها می باشد. سنگ صابون، سنگی است نرم که کار روی آن آسان است و همین سبب می گردد که این سنگ در گستره ای وسیع از سنگ های برش خورده و کاربردهای مجسمه سازی مورد استفاده قرار گیرد. این سنگ برای ساخت روکش های کابینت، پنل های الکترونیکی، دیواره های آتشدان ها، تندیس های کوچک، مجسمه ها و بسیاری اشیاء دیگربکار گرفته می شود.
سایر کاربردهای تالک
تالک قادر است در دماهایی که روان کننده های پایه روغن نابود می شوند، دوام بیاورد بنابراین از آن به عنوان یک رواننکنده در جاهایی که دما بسیار بالاست استفاده می نمایند.
پودرتالک به عنوان یک عامل حمل کننده برای ضدحشرات و قارچ کش ها بکار می رود زیرا به آسانی بوسیله یک نازل پاشیده شده و فوراً به برگ ها و ساقه های گیاهان می چسبد. نرمی تالک سبب کاهش استهلاک تجهیزات بکارگرفته، می شود.